เกลือ
เกลือ เป็นสารประกอบที่ประกอบด้วยไอออนบวกของโลหะ (a positive metallic ion) (รวมทั้งไฮโดรเจนไอออน) และสารไอออนลบของอโลหะ (a negative nonmetallic ion) (รวมทั้ง hydroxide ion) หากเกลือละลายในน้ำจะได้ ion บวกและ ion ลบ เช่น
NaCl Na+ + Cl-
sodium chloride sodium ion chloride ion
K2SO4 2K+ + SO4-
potassium sulfate
เกลือเป็นคำทั่ว ๆ ไปที่เรียกกัน ความจริงเกลือเป็นสารประกอบซึ่งมีหลายชนิด อย่าได้เข้าใจว่าเกลือทุกชนิดคือเกลือแกง ( NaCl ) เกลือบางชนิดมีรสเปรี้ยว, บางชนิดมีรสเฝื่อนหรือขม, บางชนิดมีรสเค็ม, บางชนิดละลายน้ำ, บางชนิดไม่ละลายน้ำ, บางชนิดละลายน้ำได้เล็กน้อย ดังเช่น
เกลือที่ละลายน้ำ ได้แก่ เกลือโซเดียม, เกลือโปตัสเซียม, เกลือแอมโมเนียม, เกลืออาซีเตท (acetate) , เกลือไนเตรท (nitrate) , เกลือของคลอไรด์ (ยกเว้นคลอไรด์ของเงิน ตะกั่ว และ ปรอท)
เกลือซัลเฟต (ยกเว้นเกลือซัลเฟตของแคลเซียม แบเรียม และตะกั่ว)
เกลือที่ไม่ละลายน้ำ ได้แก่
· คาร์โบเนท ( carbonate ) ยกเว้น โซเดียม, โปตัสเซียม และ ammonium
· ฟอสเฟต ( phosphate ) ยกเว้น โซเดียม, โปตัสเซียม และ ammonium
· ซัลไฟด์ ( sulfides ) ยกเว้น โซเดียม, โปตัสเซียม และ ammonium
ตัวอย่างความสามารถในการละลายของเกลือบางชนิด
· Sodium chloride (NaCl) ละลาย
· Silver chloride (AgCl) ไม่ละลาย
· Sodium sulfate (Na2SO4) ละลาย
· Zinc nitrate Zn(NO3)2 ละลาย
· Barium sulfate (BaSO4 ) ไม่ละลาย
· Calcium phosphate Ca3(PO4)2 ไม่ละลาย
· Magnesium carbonate (MgCO3) ไม่ละลาย
ชนิดของเกลือ เกลือแบ่งออกเป็น
Normal Salts ประกอบด้วย metallic ion และ non-metallic ion ไม่มีไฮโดรเจนไอออนหรือไฮดรอกไซด์ไอออนอยู่ในโมเลกุล ซึ่งได้จากการแทนที่ไฮโดรเจนของกรดทั้งหมดโดยโลหะ เช่น เกลือแกง ( NaCl )
Acid Salts มีเกลือบางชนิดที่ไฮโดรเจนไอออนในกรดไม่ได้ถูกแทนที่หมดโดยโลหะ เช่น
2 NaOH + H2SO4 Na2SO4 + 2H2O
Normal salt
ประโยชน์ของเกลือ
เกลือจำเป็นสำหรับการเจริญเติบโต และ metabolism ในร่างกาย เช่น เกลือของเหล็ก (iron salt) จำเป็นสำหรับการสร้างฮีโมโกลบิน, เกลือของไอโอดีน (iodine salts) จำเป็นสำหรับการทำหน้าที่ของต่อมไทรอยด์, เกลือของแคลเซียมและฟอสเฟต (calcium and phosphate salts) จำเป็นสำหรับการสร้างกระดูกและฟัน, เกลือของโซเดียมและโปตัสเซียม (sodium and potassium salts) ช่วยควบคุมความสมดุลกรดด่างในร่างกาย, เกลือบางชนิดควบคุมการทำงานของระบบประสาทและกล้ามเนื้อ, บางชนิดควบคุมการเต้นของหัวใจ, ช่วยรักษาระดับ osmotic pressure ของเซลล์, เกลือบางชนิดใช้ประโยชน์เฉพาะทางยา
ตัวอย่างเกลือและประโยชน์ของเกลือ
Potassium iodide (KI) เป็นผลึกขาว เติมลงไปในเกลือแกง เพื่อทำเกลืออนามัย เพื่อเพิ่มไอโอดีนแก่ร่างกาย ใช้เป็น Thyroid treatment ในทางแพทย์
Potassium nitrile (KNO2) , Sodium nitrile (NaNO2) ใส่ในเนื้อกระป๋องหรืออาหารจำพวกเนื้อ เช่น แหนม ไส้กรอก เพื่อให้เกิดสีแดงแก่เนื้อ
Sodium Chloride (NaCl) เป็นผลึกสีขาว ช่วยในการถนอมอาหาร ปรุงรสอาหาร ใช้เป็นน้ำเกลือตามโรงพยาบาล
Sodium Sulfate (Na2SO4) ใช้เป็นส่วนประกอบของผงซักฟอก
Potassium hydrogen tartate (cream of tartar) ผลึกสีขาวใช้เป็นส่วนประกอบของผงฟู
Sodium bicarbonate (NaHCO3) เป็นผลึกสีขาว ใช้ในการแก้น้ำกระด้าง ใช้ในการซักรีดเสื้อผ้า และทางการแพทย์ใช้เป็นยาลดกรด
Potassium aluminium sulfate หรือสารส้ม K2SO4Al (SO4)3.24H2O เป็นของแข็ง ใช้เป็นสารกันฝาดและทำให้ตะกอนในน้ำรวมกัน
Calcium carbonate (CaCO3) ใช้เป็นยาลดกรด (antacid)
Sodium sulfate (Na2SO4) ใช้เป็นยาถ่าย
Magnesium sulfate (MgSO4) ใช้เป็นยาถ่าย
Magnesium carbonate (MgCO3) ใช้เป็นยาถ่าย
Potassium sodium tartate (KNaC4H4O6.4H2O) ใช้เป็นยาถ่าย
Silver Nitrate (AgNO3) ฆ่าเชื้อจุลินทรีย์
Barium sulfate (BaSO4) ใช้ในการเคลือบกระเพาะและลำไส้ ใช้ในการตรวจสอบกระเพาะอาหาร
Ferrous sulfate (FeSO4) แก้โรคโลหิตจาง ( anemia )
Calcium chloride (CaCl2) ช่วยให้เลือดแข็งตัวเร็วขึ้น
Ammonium carbonate [( NH4 )2CO3.H2O] ใช้เป็นยาขับเสมหะ
ขบวนการสะเทิน (Neutralization) หมายถึงปฏิกิริยาระหว่างกรดกับด่าง เกิดเกลือ และ น้ำ
